Porady starej wyjadaczki dla młodych tłumaczy 33

Jak tłumaczyć polskie formy bezosobowe typu:  poleca się, stwierdza się

Kontynuując nasze rozważania o tłumaczeniu na język angielski polskich form bezosobowych, zaczniemy dzisiaj od stwierdza się:

U 40 procent Polaków stwierdza się cechy alergii

The characteristic features/symptoms of allergy are/may be observed in 40% of the Polish population.

40% of Polish people are/may be observed to have symptoms characteristic of  allergy.

W powyższym przykładzie najlepszym wyborem  formy tłumaczenia okazuje się zastosowanie formy biernej. Widzimy zaś, że w tym przypadku możliwe są dwa warianty formalne.

W kolejnym przykładzie znów mamy do czynienia z tekstem urzędowym:

W uchwale rady gminy o programie współpracy z organizacjami pozarządowymi stwierdza się, że w budżecie są zarezerwowane środki na współpracę. Jednak w uchwale budżetowej ich nie wyodrębniono.

The resolution passed/adopted by the local gmina council on co-operation with NGOs [= non-government organisations] says/states/confirms/declares that funds have been reserved/ put aside for such activities. 

Yet they have not been specified/listed in the resolution on the budget. //

Yet the budget resolution does not specify / list them.

Okazuje się, że dwie występujące tu formy bezosobowe możemy tłumaczyć na różne sposoby: w pierwszym przypadku czasownika w trzeciej osobie liczby pojedynczej formy czynnej; mamy zaś kilka możliwości rozwiązań leksykalnych do wyboru. W drugim przypadku możemy wybrać formę czynną lub bierną tego samego czasownika.

W kolejnych dwóch przykładach mamy formularz z zaświadczeniem, który tłumaczymy korzystając z gotowej formułki w formie czynnej, zaczynającej się od I hereby… w pierwszej osobie liczby pojedynczej, ponieważ wystawiający zaświadczenie podpisuje się a nierzadko także kładzie na nim swoją urzędową pieczęć:

Stwierdza się, że Pan/Pani......................................................................................

dokonał /a/ wszelkich formalności związanych z przyjęciem do pracy

I hereby confirm/ declare that Mr/Ms …. has fulfilled/satisfied all the formalities required of persons starting employment

Stwierdza się, że student/ka ..................................................... nie posiada zaległości: 1. Biblioteka Główna Uniwersytetu XYZ  ............................. 2. Książnica Miejska.

I hereby confirm/ declare that Mr/Ms …., a student of XYZ University, does not hold any overdue books from 1. The University Library….. 2. The Municipal Library.

Zdanie w kolejnym przykładzie można przetłumaczyć na dwa różne sposoby, w zależności od kontekstu i stopnia formalności. Jeśli pojawia się w kontekście pisma urzędowego, stwierdza się tłumaczymy korzystając z formy biernej (pierwszy wariant). Jeśli zaś  pytanie to pada w kontekście nieformalnym (np. w wypowiedzi ustnej), najlepiej użyć formy czynnej z you:

W jaki sposób stwierdza się, że nastąpił trwały i nieodwracalny rozkład pożycia małżeńskiego?

How is the permanent and irretrievable breakdown of a marriage confirmed?

How do you confirm the permanent and irretrievable breakdown of a marriage?

How do you confirm that a marriage has broken down permanently and irretrievably?

Poleca się i in.

Tekst przykładu łączy cechy informacji medycznej z reklamą. Podświetliłam wszystkie bezosobowe formy czasowników. W ich tłumaczeniu zdecydowałam się na rozmaite  rozwiązania pod względem formy gramatycznej:

Dlaczego poleca się mleczko pszczele dla osób poniżej 25. roku życia?

Why royal jelly is recommended for patients under 25//

Why is royal jelly recommended for the under twenty-fives?

Osoby, które spożywały mleczko pszczele z każdym dniem leczenia czuły się lepiej, spały spokojniej. Wytłumaczenie upatruje się w tym, że bogate składniki mleczka pszczelego pomagają znormalizować pracę mózgu. Serotonina jest odpowiedzialna za regulację ośrodkowego układu nerwowego. Mleczko pszczele ma pozytywny wpływ na jej produkcję.

Persons who took royal jelly felt better and better  each day of the treatment, and slept better. This // The cause of this may be explained by the fact that the rich ingredients of royal jelly help to regulate brain activity. Serotonin is responsible for regulating the central nervous system. Royal jelly has a beneficial effect on its production.

(…) U osób cierpiących na oftalmopatię Gravesa-Basedowa, które przyjmowały mleczko pszczele, stwierdzono poprawę funkcji wzrokowych.

. . .   The eyesight of patients suffering from Graves' ophthalmopathy  (Graves' disease, also known as Parry's or Basedow's disease) who were on a course of royal jelly was observed to improve.

// An improvement was observed in the eyesight of patients with Graves’ disease who were being treated with royal jelly.

(…) Wielu lekarzy zaobserwowało, że mleczko pszczele wspomaga proces gojenia się wrzodów. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że mleczko pszczele jest bogatym źródłem kwasu pantotenowego, którego główna właściwość to przyśpieszanie procesów gojenia się.

. . . Many doctors have observed that royal jelly helps to heal ulcers. This is probably due to the fact that royal jelly is a rich source of /rich in pantothenic acid, the chief property of which is the speeding up of/acceleration of/ to speed up/to accelerate healing.

(…) Dotychczasowe badania pokazują, że mleczko pszczele może być równie skuteczne w profilaktyce i leczeniu niektórych nowotworów. (…) Wg badania przeprowadzonego na Uniwersytecie Erciyes w Kayseri (Turcja), mleczko pszczele może być skuteczne w walce z rakiem nerek. Podczas testów laboratoryjnych na szczurach, w trakcie chemii oprócz cisplatyny podawano również mleczko pszczele. Zauważano poprawę poziomu stresu oksydacyjnego, a zmiany, które spowodowała cisplatyna, zostały w pewnym stopniu zatrzymane przez mleczko pszczele.

. . . Research conducted hitherto has shown that royal jelly may be just as/equally effective in the prevention and treatment of certain neoplasms.  . . .  According to tests carried out at Erciyes University in Kayseri (Turkey), royal jelly may be successful in the battle against cancer of the kidneys. In laboratory tests on rats royal jelly was administered with cisplatin during chemotherapy. // A group of rats on chemo were given royal jelly alongside cisplatin.   An improvement was observed in their level of oxidative stress.// Their  level of oxidative stress was observed to improve. // They were observed to experience an improvement in oxidative stress level. The changes brought about/caused by cisplatin were stopped/halted/retarded to a certain extent/degree by the royal jelly.