Porady starej wyjadaczki dla młodych tłumaczy 49

Sundry Possessives

The Saxon genitive

Ta forma dzierżawcza, tworzona za pomocą końcówki  ‘s  dodawanej do rzeczownika w liczbie pojedynczej oraz s’ w liczbie mnogiej (a w przypadku rzeczowników kończących się na s – przez dodanie samego apostrofu  ‘ ), jest reliktem dawnej fleksji języka angielskiego, która przez wieki  zanikała, aż wreszcie ostała się w bardzo nielicznych przeżytkach z przeszłości, z których dzisiaj właśnie Saxon genitive jest najczęściej spotykaną i  niezwykle żywotną formą. Proces przekształceń fleksji języka staroangielskiego do dzisiejszych form bez końcówek fleksyjnych dobrze ilustruje etap „w pół drugi”, a mianowicie forma pojawiająca się jeszcze w XVI i XVII wieku, znakomicie reprezentowana na kartach tytułowych ówczesnych druków:

Forma dopełniacza Saxon genitive często się pojawia w kontekstach, w których relacja dzierżawcza odnosi się do osoby bądź rzeczy określonej za pomocą nazwy własnej, np.:

My father’s house, his brother’s friend, London’s cinemas, Hollywood’s most famous actress

Bywa, że Saxon genitive występuje bez rzeczownika odnoszącego się do rzeczy określanej w relacji dzierżawczej. Możemy się często spotkać z taką sytuacją w nazwach własnych towarów, produktów, czy lokali takich jak hotele, restauracje, sklepy itd.:

Najczęstszym błędem Polaków  korzystających z Saxon genitive jest stawianie article (zwykle *the) przed nazwą własną w tej formie dopełniacza. Przed nazwą własną z końcówką Saxon genitive nie stawia się article (w poprzednim wpisie odnotowaliśmy jeden z bardzo nielicznych wyjątków). Błąd bierze się z tego,  że article może się pojawiać przy nazwach własnych w innej konstrukcji dopełniacza, a mianowicie tam, gdzie mamy rzeczownik pełniący funkcję dopełniacza w pozycji przed rzeczownikiem określanym (nouns acting as possessive modifiers, also called attributive nouns or noun adjuncts). A więc mamy:

Ø London’s underground – ale:  the London underground

Ø September’s events – ale:    the September events  

A teraz obejrzymy i poprawimy kilka przykładów:

*The Second International Congress of Polish History organized by the Krakow's section of Polskie Towarzystwo Historyczne (Polish Historical Society) took place at the Jagiellonian University from 12 to 15 October 2012.

Polski tekst:

Na Uniwersytecie Jagiellońskim w dniach 12-15 października 2012 odbył się II Kongres Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski (The Second International Congress of Polish History), zorganizowany przez krakowski oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego.

Poprawiamy:

The Second International Congress of Polish History organized by Kraków's section of Polskie Towarzystwo Historyczne (the Polish Historical Society) was held at the Jagiellonian University from 12 to 15 October 2012.

Lub:

The Second International Congress of Polish History organized by the Kraków section of Polskie Towarzystwo Historyczne (the Polish Historical Society) was held at the Jagiellonian University from 12 to 15 October 2012.

Kolejny przykład:

*He [Moniuszko] . . .  widened 'Halka' to four acts when he heard in 1857 that the Warsaw's opera was planning to perform it.

Polski tekst:

Gdy w 1857 otrzymał wiadomość, że opera w Warszawie planuje wystawić Halkę, dokonał w pierwotnej wersji paru zmian i rozszerzył ją do czterech aktów.

Poprawiamy:

In 1857 Moniuszko expanded Halka to four acts,  making some changes in the original version, when he heard that Warsaw’s opera [company] was planning to perform it.

Lub:

In 1857 Moniuszko expanded Halka to four acts,  making some changes in the original version, when he heard that the Warsaw opera [company] was planning to perform it.

Kolejny przykład:

* The Commission of Human Rights, which until the end of last year acted as the first instance court of the tribunal in Strasbourg – found that in the  Janowski’s case the Polish Courts had violated Article 10 of the European Convention, which guaranteed freedom of expression.

Polski tekst:

Komisja Praw Człowieka – która  do końca zeszłego roku była czymś w rodzaju pierwszej instancji strasburskiego Trybunału – uznała, że w sprawie Janowskiego polskie sądy naruszyły art. 10 Europejskiej Konwencji, gwarantującej swobodę wypowiedzi.

Poprawiamy:

The Commission of Human Rights, which until the end of last year had acted as the lowest court of the tribunal in Strasbourg – found that in Janowski’s case the Polish courts had violated Article 10 of the European Convention, which guarantees freedom of speech.

Lub:

The Commission of Human Rights, which until the end of last year had acted as the lowest court of the tribunal in Strasbourg – found that in the Janowski case the Polish courts had violated Article 10 of the European Convention, which guarantees freedom of speech.

Ale mogło by też być tak:

The Commission of Human Rights, which until the end of last year had acted as the lowest court of the Strasbourg Tribunal – found that in Janowski’s case the Polish courts had violated Article 10 of the European Convention, which guarantees freedom of speech.

I wreszcie ostatni na dzisiaj przykład:

* From St. Florain’s Church we go in the direction of the Barbican and the remains of the old city fortifications. We are walking down ulica Floriańska . . ..   Its name was derived from the Florian’s Gate which closes the street from the north and leads to the Church of St. Florian. 

Polski tekst:

Z kościoła świętego Floriana udajemy się w stronę Barbakanu i resztek dawnych fortyfikacji miejskich. (…) Do Rynku Głównego prowadzi nas ulica Floriańska (…). Nazwa pochodzi od Bramy Floriańskiej, która zamyka od północy perspektywę ulicy i prowadzi w kierunku kościoła św. Floriana.

Poprawiamy:

From St. Florian’s Church we go in the direction of the Barbican and the remains of the city’s  old fortifications. We are walking down ulica Floriańska . . ..   Its name is derived from the Florian Gate, which closes the street off on the north and leads to the Church of St. Florian. 

Lub:

From St. Florian’s Church we go in the direction of the Barbakan and the remains of the city’s  old fortifications. We are walking down ulica Floriańska . . ..   Its name is derived from St. Florian’s Gate, which closes the street off on the north and leads to the Church of St. Florian. 

Na koniec odnotujmy, że przy nazwach kościołów (a tutaj także i przy innej nazwie własnej) pod wezwaniem świętych, mamy (co najmniej) dwie możliwości „tłumaczenia”  na angielski:

St. Florian’s Church  - lub  - the Church of St. Florian

St. Florian’s Gate  - lub (w tym wypadku)  - the Florian Gate

I podobnie:

St. Mary’s Church – lub – the Church of St. Mary

Our Lady of Lourdes Church – lub – the Church of Our Lady of Lourdes

St. Peter’s and St. Paul’s Church – lub – the Church of St. Peter and St. Paul – lub – the Church of Saints Peter and Paul

W dodatku niekiedy spotyka się także formy typu:

Holy Trinity Church – All Hallows Church – (the) Nativity Church, Bethlehem

(obok: the Church of the Nativity, Bethlehem)

Margaret "Molly" Brown (née Tobin) (July 18, 1867 – October 26, 1932) was an American socialite, philanthropist, and activist who became famous due to her survival of the 1912 sinking of the RMS Titanic, after exhorting the crew of Lifeboat No. 6 to return to look for survivors. She became known after her death as "The Unsinkable Molly Brown.”