The Unprepossessing
Possessive, alias the Over-Generous Genitive 1
Dzisiaj przechodzimy do
kolejnego problemu stwarzającego Polakom znaczne trudności w tłumaczeniu z
języka polskiego na angielski.
Chodzi o tłumaczenie form
z dopełniaczem. Tu często występują błędy w tekstach przekładanych (czy po prostu
pisanych) przez Polaków. Dwie są tego przyczyny: pierwsza i oczywista – to tłumaczenie
„słowo-w-słowo” (o czym już było wielokrotnie) Druga jest ciekawsza i poniekąd „psychologiczna”.
Mianowicie – od chwili, kiedy polskie dzieci po raz pierwszy zapoznają się z
językiem angielskim, kładzie się im do głowy, że „w angielskim nie ma odmiany
przypadków, nie ma końcówek itd.” . Tymczasem twierdzenie to nie jest do końca prawdziwe,
ponieważ jest taki przypadek, gdzie mamy wiele – nawet nadmierną ilość –
możliwości i konstrukcji. Chodzi o drugi przypadek – dopełniacz, po angielsku the genitive case
lub the
possessive case. Tłumaczenie zdań z dopełniaczem, niepozornym (unprepossessing)
i na pierwszy rzut niebudzącym specjalnej
ostrożności, nieraz stanowi pułapkę dla
(na?!) Polaków, właśnie ze względu na osobliwe bogactwo (over-generosity) form, w których w
angielskim można wyrażać relacje odpowiadające polskiemu dopełniaczowi.
The Dormouse had closed its eyes by
this time, and was going off into a doze; but, on being pinched by the Hatter,
it woke up again with a little shriek, and went on: “--that begins with an M,
such as mouse-traps, and the moon, and memory, and muchness-- you know you say
things are ‘much of a muchness’--did you ever see such a
thing as a drawing of a muchness?”
Mamy w angielskim następujące możliwości tworzenia form dzierżawczych:
1 . The “of”
genitive. A cup of tea, a packet of
biscuits, a chest of drawers, the University of Oxford. Forma najczęściej stosowana przez Polaków,
niekiedy nadużywana zamiast innych form.
2 . The Saxon genitive. My father’s friend, my mother’s favourite
flowers, Mr. Nowak’s watch. Forma
niesłusznie unikana, a nieraz źle stosowana przez Polaków.
3 . Forma dzierżawcza odrzeczownikowa: nouns acting as possessive modifiers
(called attributive nouns or noun adjuncts): the London underground, the school
playground, the September events.
4. Wreszcie mamy też rozmaite formy
mieszane, np.:
One of my
father’s friends - A friend of my father’s
- Mr. Nowak’s London souvenir.
W następnych wpisach zajmiemy się bardziej szczegółowo kolejnymi formami
dzierżawczymi, dzisiaj tylko zaznaczymy, jakiego rodzaju problemów możemy się tu
spodziewać:
An
exhibition dedicated to Wojciech Fangor organized in the Main Building of the National Museum in Cracow will be open
until 6th January, 2013. Wojciech Fangor is one of the most important artists in the history of
Polish art of the second half of the 20th century, co-originator of the Polish Poster School, the
precursor of art in the
public space - the only Pole whose individual exhibition was organized
by the Guggenheim Museum
in New York. The work of
this artist covers various fields: painting, graphics, architecture,
sculpture, scenography, spatial installations. It is worth emphasizing
that the display organized in Cracow which is entitled “Wojciech Fangor. Space
as play” coincides with the artist’s
90th birthday as well as with the jubilee of the seventy five years of his artistic work.
Polski tekst brzmiał:
Do 6 stycznia 2013 w
Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie będzie czynna wystawa poświęcona twórczości
Wojciecha Fangora – jednego z najważniejszych artystów w historii polskiej sztuki
drugiej połowy XX wieku, współtwórcy tzw.
Polskiej szkoły plakatu, prekursora
sztuki w przestrzeni publicznej – jedynego Polaka, któremu Muzeum Guggenheima w
Nowym Jorku zorganizowało indywidualna wystawę, Sztuka artysty obejmuje różne
dziedziny: malarstwo, grafikę,
architekturę, rzeźbę, scenografię, instalacje przestrzenne. Warto podkreślić,
że zorganizowana w Krakowie ekspozycja, zatytułowana Wojciech Fangor. Przestrzeń
jako gra, zbiega się z 90. Rocznica urodzin artysty i jubileuszem 75-lecia
pracy twórczej.
Właściwie nasza tłumaczka dobrze sobie poradziła w większości przypadków
(miejsca podświetlone). Warto jednak wiedzieć, że są też możliwe inne wybory,
podane poniżej w rozwiązaniu alternatywnym. Warto też zwrócić uwagę na urzędową,
od wielu lat niefortunnie ustaloną nazwę własną: the National Museum in Kraków/Cracow
– tłumaczoną słowo-w-słowo z polskiej nazwy. Oczywiście lepiej byłoby np.: the Kraków Branch
of the National Museum lub the National Museum, Kraków Branch. Ale trudno –
nazwa istnieje i funkcjonuje od wielu lat, więc musimy się z tym pogodzić. Nazwa
polskiej instytucji figuruje tu obok typowo i oczywiście poprawnie
skonstruowanej nazwy: the Guggenheim Museum. Urzędowa nazwa tej
instytucji brzmi: The Solomon R. Guggenheim Museum,
potocznie zaś: the
Guggenheim. In New York nie jest częścią nazwy urzędowej, ponadto
obecnie w wielu miastach na świecie istnieją
muzea założone przez Fundację. im. S. Guggenheima. A oto obiecane alternatywne
tłumaczenie:
An exhibition dedicated to Wojciech
Fangor organized in the Main Building of the National Museum in Cracow will be open until 6th January,
2013. Wojciech Fangor is one
of the most important artists in Polish art history in the second half of the
20th century, co-originator of the Polish
Poster School, the precursor
of art in the public space - the only Pole to have had an individual
exhibition organized by New
York’s Guggenheim Museum. This artist’s work covers various fields: painting, graphics,
architecture, sculpture, scenography, spatial installations. It is worth
emphasizing that the display organized in Cracow which is entitled “Wojciech
Fangor. Space as play” coincides with the artist’s 90th birthday as well as with the jubilee celebrations to
honour the seventy five years of his work in the arts.
W następnych wpisach zagłębimy się w tą arcykłopotliwą tematykę…
No comments:
Post a Comment